Rođen je 14. septembra 1852. u Šibeniku, u tadašnjoj Austrougarskoj. Bio je srpski pripovedač, romansijer i prevodilac, jedan od najznačajnijih predstavnika realizma u srpskoj književnosti. Školovao se u manastiru Krupi i Zadru, radio je kao učitelj u dalmatinskim selima, predavao italijanski u Herceg Novom i francuski na Cetinju, gde je radio i kao školski inspektor i učitelj sinova kneza Nikole. Od 1889. do smrti živeo je i radio u Beogradu. Književnu kulturu sticao je na delima francuske i italijanske književnosti, a radnje njegovih pripovedaka i romana smeštene su u različite sredine: dalmatinsku, crnogorsku i beogradsku. Matavuljevu prozu odlikuje sažetost i jednostavnost pričanja, snaga umetničkog uobličavanja, svežina jezika, fini humor i zanimljivi i raznorodni likovi. Njegove priče sa dalmatinskih ostrva (Pilipenda, Povereta, Oškopac i Bila, Zvono, Doktor Ivanović) predstavljaju prave male slikarske portrete i spadaju u najbolja ostvarenja srpske pripovedačke proze. Roman Bakonja fra Brne jedan je od najboljih i najpopularnijih romana srpskog realizma.
Prevodio je sa francuskog De Mopasana, Zolu, Dikensa i Molijerove komedije. U ostala njegova dela spadaju: Iz Crne Gore i Primorja, Sa Jadrana, Iz primorskog života, Iz raznijeh krajeva, S mora i s planine, Beogradske priče, Nemirne duše (pripovetke); Uskok (roman); Zavjet, Na slavi (drame); Bilješke jednog pisca (autobiografija). Matavulj je umro 20. februara 1908. u Beogradu.