Kralj Lacijuma i eponimski heroj Latina. Prema najstarijem predanju, on je Odisejev i Kirkin sin, koji vlada Tirsenima zajedno sa bratom Agrejem. U rimskim legendama Latin je sin boga Fauna i nimfe Marike, kralj Aborigina, najstarijeg naroda središnje Italije. Najpoznatija je genealogija koja povezuje Latina sa legendom o Eneji, slavnim trojansko-rimskim junakom: Enejina kćerka Roma udala se za Latina, sina Telemaha (Odisejev sin) i čarobnice Kirke, i rodila mu Romula, Rema i Telegona, kasnije osnivače Rima i Tuskula. Prema jednom predanju, Latin je osnivač Rima; on je taj grad nazvao po imenu svoje umrle sestre Rome.
Kada je Eneja sa svojim Trojancima stupio na tlo Italije, kralj Latin ga je prijateljski dočekao i dozvolio mu da se naseli u Lacijumu (slika ispod); poklonio mu je deo zemlje i obećao mu svoju kćerku Laviniju za ženu. Umesto zahvalnosti za ukazano gostoprimstvo, došljaci su ubrzo počeli da pljačkaju i pustoše zemlju. Da bi odbranio svoj narod od Trojanaca, Latin se udružio sa Turnom, kraljem Rutula, i zaratio protiv Eneje. Poginuo je već u prvom sukobu, u velikoj bici kod Laurolavinijuma. Posle Latinove smrti, Eneja je postao kralj Aborigina. Turno je posle poraza prebegao kralju Mezenciju, u grad Cere. Kad mu je Mezencije pružio pomoć, Turno je sa novim snagama ponovo napao Eneju, ali je u toj bici izgubio život.
Prema drugom predanju, Latin se suprotstavio Eneji i pokušao da ratom osujeti podizanje trojanskog grada u Lacijumu. Uoči borbe, Latinu se javio jedan bog i savetovao mu da sklopi savez sa Enejom. Istovremeno je i Eneja od svojih bogova dobio nalog da odustane od borbe. Tako je sklopljen savez između Latina i Eneje. Nakon sklapanja saveza sa Trojancima, Lavinija je verena za Eneju. Kraljica Amata, Latinova supruga, ranije je obećala Lavinijinu ruku Turnu. Pošto se u njegovom srcu rasplamsala pomamna želja za osvetom, on je sa vojskom napao Eneju i Latina; u velikoj bici koja je usledila poginuli su i Latin i Turno.
Kasnije su ta dva predanja objedinjena. Posle iskrcavanja Trojanaca u Lacijum, kad je Eneja poslao kralju Latinu poslanstvo, Latin je, po savetu božanskog oca Fauna, ispunio sve molbe Trojanaca i dao Eneji kćerku Laviniju za ženu. Ubrzo je, u jednom lovu, došlo do sukoba između pratilaca Enejinog sina Askanija i latinskih pastira. Na zahtev kraljice Amate i građana otpočeo je rat protiv Trojanaca, ali se Latin, u svojoj tuzi zbog tog sukoba, povukao u unutrašnjost palate u znak protesta. Boginja Junona otvorila je vrata Janusovog hrama, te su Latini, zajedno sa Turnom i njegovim saveznicima, zaratili protiv Eneje. Posle velikih gubitaka koje su Latini pretrpeli, kralj Latin je pokušao da prekine borbu, ali je Turno zahtevao da se rat nastavi. Kad je u drugoj velikoj bici Turno poginuo, Eneja i Latin sklopili su večiti savez.
Enejini Trojanci i Aborigini, koji su u rimskoj tradiciji smatrani autohtonim stanovnicima Lacijuma, obrazovali su u Lacijumu nov narod, koji je, po kralju Latinu, nazvan Latinima.
Literatura:
• Dragoslav Srejović – Aleksandrina Cermanović-Kuzmanović, Rečnik grčke i rimske mitologije, drugo izdanje, Beograd: Srpska književna zadruga, 1987