Tekuće vode predstavljaju tip kopnenih voda kod kojih se celokupna vodena masa kreće od izvora ka ušću usled razlike u nadmorskoj visini tih tačaka. Postoji čitav niz različitih tipova tekućih voda, često u okviru istog vodotoka:
1. reke – najčešće počinju kao izvorišne vode, koje se zatim transformišu u brzotekuće reke i završavaju kao sporotekuće nizijske reke;
2. potoci – manje tekuće vode, do 5 m širine;
3. izvori – postoje razne vrsta izvora, kao što su sublakustrični, vrulje.
Najznačajnija tekuća voda je reka, koja predstavlja veći prirodni vodeni tok koji se kreće rečnim koritom sa manje ili više precizno određenim obalama. Reke su osnovna veza u hidrološkom ciklusu i igraju značajnu ulogu u oblikovanju površinskih odlika Zemlje. Čak i na očigledno suve pustinjske oblasti u velikoj meri utiču rečna kretanja, kad povremene poplave podignu obično presahle vodene tokove. Rečni tok održava se razlikom između pritoka i otoka vode. Reke se napajaju kopnenim oticanjem, podvodnim curenjem i vodama koje nastaju otapanjem snega i glečera. Direktne padavine donose samo neznatne količine vode. Gubici rečne vode nastaju zbog ceđenja kroz porozne i propustljive stene, šljunak ili pesak, zbog isparavanja i oticanja u okean. Količina vode koja teče rekom naziva se protok, a meri se jedinicama zapremine (m3, L) u jedinici vremena (s, min). Sliv jedne reke je skup svih vodenih tokova koji završavaju u toj reci. Različiti slivovi razdvojeni su velikim planinama ili pustinjama.
Od izvora do ušća menjaju se brzina toka, tip dna, temperatura i hemijski sastav vode. Prema tim elementima, tok reke se može podeliti na tri dela:
1. gornji tok – osnovne osobine tog dela reke su jaka vodena struja, uglavnom stenoviti i kamenito dno, niska temperatura tokom cele godine, veoma prozračna voda i dosta rastvorenog kiseonika; u tom delu reke žive različite vrste beskičmenjaka i riba;
2. srednji tok – osnovne osobine tog dela reke su umerena vodena struja, šljunkovito i peskovito dno, umerena temperatura sa većim godišnjim kolebanjima, manja prozračnost i manje kiseonika, a više ugljen-dioksida nego u gornjem toku; u tom delu reke žive rakovi, mrene, vidre, žabe, kornjače, krokodili;
3. donji tok – osnovne osobine tog dela reke su spora vodena struja, peskovito i muljevito dno sa puno detritusa, visoka temperatura (zimi se temperatura spušta), mala prozračnost i, naročito leti, veoma malo kiseonika; zbog male brzine vode u tom delu reke žive organizmi karakteristični za stajaće vode, kao što su jegulje, somovi.
Pet najdužih reka
Na Zemlji ima 170 reka dužih od 1000 km, a pet najdužih su:
1. Amazon – 6992 km (6405 km prema starijim studijama); Južna Amerika; uliva se u Atlantski okean.
2. Nil – 6853 km (6655 km prema starijim studijama); severna/istočna Afrika; uliva se u Mediteransko more.
3. Jangce – 6304 km; Kina; uliva se u Istočno kinesko more.
4. Misisipi-Misuri – 6228 km; SAD; uliva se u Meksički zaliv.
5. Jenisej – 5526 km; Rusija; uliva se u Severni ledeni okean.
Najduža reka u Srbiji je Velika Morava, 493 km; uliva se u Dunav. Najduža reka koja protiče kroz Srbiju jeste Dunav, 2860 km (po dužini 30. reka na svetu); uliva se u Crno more.