Merkur je najbliža planeta Suncu, a najmanji je od svih planeta i po masi i po veličini. Gotovo je sfernog oblika, prečnik mu je 4879 km (0,38 Zemljinog prečnika), masa 0,055 Zemljine mase, a srednja gustina 5,43 g/cm3. Merkur se sporo okreće oko svoje ose, koja nema nagib (0°), i potrebno mu je 58,6 zemaljskih dana da napravi pun krug, ali zato za svega 88 zemaljskih dana obiđe oko Sunca, na srednjem rastojanju od 5,79 × 107 km. Za posmatrača na Merkuru ta dva kretanja zajedno daju kombinovani interval od 176 dana između dva izlaska sunca (to znači da se planeta obrne tri puta oko svoje ose dok napravi tačno dve revolucije). Merkur nema nijedan prirodni satelit.
Atmosfera
Merkurova atmosfera gotovo da ne postoji, tako da su uslovi na njemu veoma surovi. Naime, atmosfera se sastoji od veoma tankog sloja koji ne može da zaštiti planetu ni od Sunca ni od meteoroida. Zbog vrelog uticaja Sunca Merkur je planeta sa najvećom fluktuacijom temperature u Sunčevom sistemu. Prosečna temperatura je 167 °C, ali tokom dana temperatura na površini Merkura prelazi 420 °C. Međutim, tokom noći ona pada i do −173 °C, tako da razlika između dnevne i noćne temperature iznosi oko 600 °C. Sastav atmosfere: natrijum (29%), vodonik (22%), helijum (6%), ostali elementi (43%).
Struktura
Površina Merkura, koja umnogome liči na površinu Meseca, suva je i izbrazdana, prepuna kratera od udara meteoroida, a tu su i brda i doline. Veliki krateri nazvani su prema poznatim kompozitorima, piscima i slikarima (Bah, Betoven, Homer, Šekspir, Renoar, Roden itd.). Najveći krater Kaloris, koji je nastao dok je Merkur još bio u fazi formiranja, ima prečnik 1300 km i najveći je udarni krater u Sunčevom sistemu. Veliki talasi koji su se širili od mesta udara napravili su brda i planinske regije.
Merkurova kora od silikatnih stena, debljine oko 150 km, slična je kori i omotaču Zemlje. Smatra se da je tanki omotač oko jezgra, debljine oko 500 km, sastavljen od gvožđa i sumpora. Gusto, ogromno gvozdeno jezgro Merkura ima 3600 km u prečniku. Kao i Zemlja, Merkur ima magnetno polje, mada mnogo slabije, koje potiče iz njegovog ogromnog jezgra od čvrstog gvožđa.
Većina podataka o Merkuru dobijena je od svemirske sonde „Mariner 10”, koja je 1974. godine prišla na 320 km od planete, i tom prilikom je kartografisano oko 37% njene površine. Godine 1991, moćnim radio-teleskopom na Zemlji, primećeni su eventualni dokazi prisustva smrznute vode na polovima Merkura, jedinim regionima koji nisu bili pokriveni putanjom „Marinera 10”. Polarni led pronađen je na dnu veoma dubokih kratera, koji sprečavaju izloženost leda sunčevim zracima.
Merkurove mene
Pošto se Merkurova orbita nalazi unutar Zemljine, i on, kao i Venera, pokazuje smenu faza, koje se menjaju od uskog srpa do punog kruga kako se planeta kreće oko Sunca.
Osnovni podaci
• Srednja udaljenost od Sunca: 57 909 227 km
• Ekvatorijalni poluprečnik: 2439,7 km
• Masa: 3,30104 × 1023 kg
• Gustina: 5,427 g/cm3
• Površinska gravitacija: 3,7 m/s2
• Period rotacije: 58,646 zemaljskih dana
• Period revolucije: 0,2408467 zemaljskih godina
• Srednja orbitalna brzina: 170 503 km/h
• Temperatura na površini: −173 °C (noću), 427 °C (danju)
• Prirodni sateliti: 0
• Prstenovi: ne