Kraljević Marko, sin kralja Vukašina, vladao je posle očeve smrti (1371) predelima današnje Makedonije, oko grada Prilepa, priznajući tursku vrhovnu vlast. Iako je bio turski vazal i pomagao turskim osvajačima u ratovima, Marko nije bio ropski pokoran. Mrzeo je turskog cara, a kad je išao u rat za njega, išao je radi dobra svog naroda. Marko je poginuo 17. maja 1395. godine u boju na Rovinama, boreći se na strani Turaka protiv Ugara.
U našoj narodnoj poeziji, Marko je najomiljeniji lik i najveći junak. Narodni pevač je od njega stvorio velikog junaka sa najrealnijim osobinama naših predaka. U narodnim epskim pesmama opevan je gotovo ceo njegov život, od rođenja pa do smrti. Gradeći Markov lik, u skladu sa težnjama i mislima porobljenog naroda, narodni pevač čak nije poštovao istorijske i životne činjenice. Marka Kraljevića krase mnoge pozitivne osobine: plemenitost, nežnost prema majci, ljubav prema nezaštićenima i poštenima, a naročito siromašnima. U pesmama o Marku nalazimo i njegove negativne osobine: samovolju, pohlepnost, surovost, kao i to da je bio kavgadžija i imao preku narav. Ali te mane činile su Marka potpunom ličnošću. Jer, kakav bi to bio junak, zaštitnik sirotinje i potlačenih, kad bi bio miran, pokoran, stidljiv, bojažljiv. Osvetničke i oslobodilačke težnje naših predaka tražile su hrabrog, jakog, mudrog, veštog borca koji se ne plaši i ne pokorava, a našle su ga u Markovom liku. On je oličenje srpskog naroda, jer su preko pesama o njemu narodni pevači opevali osobine, težnje, želje i nade celog našeg naroda. Zato Kraljević Marko, prema pesmi, nije poginuo. Nije ni umro. On je zaspao, pa ako ustreba narodu, probudiće se. To se tumači opštim stavom naroda i njegovih pevača da san o slobodi nikad ne umire, pa ni junak koji se za tu slobodu bori.
Pesama o Kraljeviću Marku ima najviše u našoj narodnoj epskoj poeziji. O njemu je ispevano oko trista pesama, koje po tematici i vremenu pripadaju i pretkosovskom i kosovskom i pokosovskom ciklusu, ali se svrstavaju u poseban ciklus pesama o Marku Kraljeviću, bez obzira na to što Marko sudeluje i u događajima koji su opevani u drugim ciklusima. On je bio najpopularniji junak kod narodnih pevača, koji su stvorili mit o čoveku nenadmašne snage i hrabrosti. Bio je mitski zaštitnik Srba od surovih turskih osvajača i kao takav ulivao je narodu nadu u svetliju budućnost.
Poznate pesme iz ciklusa o Kraljeviću Marku jesu Djevojka nadmudrila Marka, Ženidba Kraljevića Marka, Lov Markov sa Turcima, Kraljević Marko i Arapin, Kraljević Marko i beg Kostadin, Kraljević Marko i brat mu Andrijaš, Kraljević Marko i vila, Kraljević Marko i kći kralja Arapskoga, Kraljević Marko i Ljutica Bogdan, Kraljević Marko i Mina od Kostura, Kraljević Marko i Musa Kesedžija, Kraljević Marko i orao, Kraljević Marko i soko, Kraljević Marko ukida svadbarinu, Marko pije uz ramazan vino, Marko poznaje očinu sablju, Oranje Kraljevića Marka i mnoge druge.