Pre oko 50 000 godina udar velikog meteoroida napravio je ogromnu rupu na površini Zemlje u divljini Arizone, SAD. Meteorski krater se nalazi oko 70 km istočno od Flagstafa, u severnom pustinjskom delu Arizone. Posmatrana sa obližnje ravnice, ivica kratera izgleda kao niski brežuljak i ne odaje veliku rupu koju uokviruje. Krater ima prečnik 1200 metara, a dubok je 180 metara, sa ivicom koja se izdiže iznad ravnice dodatnih 45 metara. Njegova unutrašnjost je toliko slična površini Meseca da su se astronauti iz programa „Apolo” tu uvežbavali, a tu su testirana i vozila koja su se kasnije kretala po Mesecu.
Naučnici procenjuju da se meteoroid kretao brzinom od 71 000 km/h i da je pri udaru u tlo eksplodirao snagom hiljadu puta većom od snage atomske bombe bačene na Hirošimu, 1945. godine. Podigao je u vazduh pet do šest miliona tona kamenja i zemlje i zaklonio sunčevu svetlost. Posle udara, meteoroid, za koji se pretpostavlja da je bio prečnika 40 km i težak više od 300 000 tona, raspršio se i rastopio. Ostaci meteoroida, koji se sastojao od nikla i gvožđa, pronađeni su u krugu od 10 kilometara. Nekad se smatralo da je taj krater vulkanskog porekla, ali je Danijel Berindžer, inženjer rudarstva iz Filadelfije, bio među prvima koji je uočio da se radi o krateru koji je nastao padom meteoroida. Verujući da je krater bogat niklom i gvožđem, Berindžer je 1902. godine kupio to područje i potrošio čitavo bogatstvo dok je pokušavao da pronađe rudu. Danas je taj krater poznat i kao Berindžerov krater, a nalazi se u privatnom vlasništvu Berindžerove porodice.
Naziv „Meteorski krater” ne potiče od reči „meteoroid”, već od obližnjeg mesta Mitior. Naime, pošto američki Odbor za geografska imena uobičajeno izvodi nazive prirodnih pojava iz imena najbližeg mesta sa poštanskim brojem, taj krater je po obližnjem mestu Meteor nazvan Meteor Crater. Pre toga, on je bio poznat kao Krater iz Đavoljeg kanjona.
Veliki meteoroidi padnu na Zemlju u proseku svakih 1300 godina. Najveći sačuvani meteorit, koji je na Zemlju pao još u preistoriji, težak je 60 tona, a nalazi se u blizini grada Grutfontejna u Namibiji. Drugi po veličini, sa svojih 30 tona, pao je na zapadni Grenland. Amerikanac Robert Piri, istraživač Arktika, krajem devedesetih godina XIX veka odneo je sa Grenlanda taj meteorit, koji se danas nalazi u Prirodnjačkom muzeju u Njujorku.
Literatura:
• Bernard Dumpleton i dr., Sva čuda sveta, Novi Sad: Mladinska knjiga, 2005