Dogodilo se – april

• 21. 4. 753. pre n. e. Romul je, prema istoričaru Marku Terentiju Varonu, osnovao Rim.
• 18. 4. 1480. Rođena je Lukrecija Bordžija, vojvotkinja od Ferare, kćerka pape Aleksandra VI, mecena umetnika i naučnika u vreme italijanske renesanse.
• 10. 4. 1583. Rođen je holandski pravnik, pisac i humanista Hugo Grocije, osnivač nauke o međunarodnom pravu. Pripadao je „školi prirodnog prava” i dokazivao je neophodnost jednakosti ljudi pred zakonom. Takođe je tvrdio da su okeani opšte dobro i da pojedine zemlje nemaju pravo njihovog ekskluzivnog korišćenja.
• 9. 4. 1683. Francuski istraživač Rober Kavalije de la Sal proglasio je deo teritorije u Americi francuskim posedom i nazvao ga Luizijana, u čast kralja Luja XIV.
• 2. 4. 1725. Rođen je italijanski avanturista Đakomo Đirolamo Kazanova, jedna od najslikovitijih ličnosti Evrope XVIII veka. Njegovo ime postalo je sinonim za latinskog ljubavnika. Tokom burnog života bio je učenik verske škole, sekretar kardinala, pomorski oficir, opat, kockar, alhemičar, violinista, špijun, bibliotekar.
• 27. 4. 1737. Rođen je engleski istoričar Edvard Gibon, autor dela Opadanje i propast Rimskog carstva.
• 13. 4. 1743. Rođen je američki državnik Tomas Džeferson, osnivač Demokratske stranke i treći predsednik SAD (1801–1809).
• 28. 4. 1758. Rođen je američki državnik Džejms Monro, predsednik SAD od 1817. do 1825. godine. Proklamovao je 1823. koncept koji je postao poznat kao Monroova doktrina, sa geslom „Amerika Amerikancima”.
• 19. 4. 1775. Američki rat za nezavisnost počeo je porazom Britanaca kod Leksingtona i Konkorda. Džordž Vašington je, 15. juna iste godine, izabran za generala i glavnog komandanta vojske Ujedinjenih kolonija.
• 19. 4. 1783. Američki kongres je objavio da je pobedonosno okončan rat za nezavisnost. SAD su sredinom januara 1784. ratifikovale mirovni ugovor sa Velikom Britanijom, čime je i formalno okončan rat.
• 27. 4. 1791. Rođen je američki pronalazač Semjuel Finli Morze, konstruktor telegrafa, aparata koji električnim impulsom prenosi pisane znake na daljinu.
• 25. 4. 1792. Prvi put je upotrebljena giljotina, prilikom pogubljenju drumskog razbojnika Žaka Peletjea, na trgu De Grev u Parizu.
• 30. 4. 1803. SAD su od Napoleona Bonaparte, koji je bio u novčanim neprilikama, za 15 000 000 dolara kupile Luizijanu, koja je istog dana 1812. i formalno ušla u sastav SAD, kao osamnaesta država.
• 10. 4. 1814. Britanska i španska vojska porazile su u bici kod Tuluze trupe francuskog cara Napoleona I Bonaparte. Narednog dana postignut je sporazum u Fontenblou, prema kojem je Napoleon abdicirao i bio prognan na mediteransko ostrvo Elbu, a na prestolu ga je zamenio Luj XVIII.
• 17. 4. 1814. Rođen je srpski botaničar i prirodnjak Josif Pančić. Kralj Milan Obrenović, osnivač Srpske kraljevske akademije, postavio ga je za prvog predsednika te ustanove. Pančić je 1874. osnovao i uredio Botaničku baštu u Beogradu, koja se od 1889. nalazi na imanju Jevremovac, koje je u tu svrhu darovao kralj Milan.
• 23. 4. 1815. U Takovu, na Cveti, srpske starešine su odlučile da podignu Drugi srpski ustanak, a za vođu je izabran knjaz Miloš Obrenović.
• 9. 4. 1821. Rođen je Šarl Bodler, jedan od najvećih francuskih pesnika XIX veka, čija je poezija, izrazito osećajna, otvorila nove puteve lirike. Njegovu zbirku pesama Cveće zla (1857) mnogi književni kritičari smatraju najvećim lirskim delom XIX veka.
• 21. 4. 1836. Teksašani su porazili Meksikance u bici kod San Hasinta, što je omogućilo nezavisnost Teksasa, koji je 1845. ušao u sastav SAD.
• 22. 4. 1838. Britanski brod Sirijus prvi je prešao Atlantski okean koristeći se isključivo parnim pogonom. Putovanje od britanske luke Kork do američke luke Njujork trajalo je 18 dana i 10 sati.
• 29. 4. 1854. Rođen je francuski matematičar, fizičar i filozof Žil Anri Poenkare, koji je pre Alberta Ajnštajna zasnovao specijalnu teoriju relativiteta.
• 21. 4. 1856. Australija je prva na svetu uvela osmočasovni radni dan.
• 25. 4. 1859. Prema projektu Ferdinanda de Lesepsa, konzula Francuske u Aleksandriji, počela je izgradnja Sueckog kanala. Kanalom dugim 161 km spojeno je Sredozemno i Crveno more, odnosno Indijski okean, i stvoren je najkraći plovni put iz Evrope ka Srednjem i Dalekom istoku.
• 12. 4. 1861. Napadom snaga Konfederacije na tvrđavu Samter u Južnoj Karolini počeo je Američki građanski rat.
• 9. 4. 1865. Nakon što se general konfederalnih snaga Robert Li predao komandantu armije Unije generalu Julisizu Grantu, završen je Američki građanski rat, u kojem je poginulo više od 600 000 ljudi.
• 14. 4. 1865. U Fordovom pozorištu u Vašingtonu, predsednika SAD Abrahama Linkolna smrtno je ranio glumac Džon Vilks But. Linkoln je preminuo narednog jutra.
• 18. 4. 1867. Turci su predali ključeve Beograda i drugih gradova srpskom knezu Mihailu Obrenoviću, što je bio završni čin u dugom procesu političkog oslobađanja tadašnje Kneževine Srbije od turske vlasti.
• 13. 4. 1892. Rođen je škotski fizičar Robert Votson Vat, pronalazač radara. Njegov uređaj omogućio je otkrivanje i određivanje položaja pomoću radio-talasa.
• 5. 4. 1896. Na Olimpijskom stadionu u Atini otvorene su prve savremene olimpijske igre, čiji je idejni tvorac i organizator bio Francuz Pjer de Kuberten, predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta od 1896. do 1925. godine. Igre su trajale deset dana, a učestvovala su 484 takmičara (samo muškarci). Od 1924. uvedene su i zimske olimpijske igre.
• 6. 4. 1909. Američki istraživač admiral Robert Piri postao je prvi čovek koji je stigao na Severni pol, prešavši sa svojom ekspedicijom na sankama 1600 km.
• 15. 4. 1912. Na svom prvom putovanju, iz Velike Britanije u SAD, potonuo je Titanik, najveći i najluksuzniji prekookeanski brod svog doba.
• 22. 4. 1915. Nemačka vojska je u Prvom svetskom ratu na Zapadnom frontu kod Ipra prvi put upotrebila bojni otrov, koji je po tom gradu dobio naziv „iperit”.
• 25. 4. 1915. Počela je bitka na Galipolju, jedna od najvećih bitaka u Prvom svetskom ratu, u kojoj je Turska pobedila savezničke trupe pod britanskom komandom. To je bila jedina pobeda turske vojske u tom ratu.
• 21. 4. 1918. U vazdušnoj bici je poginuo Manfred fon Rihthofen, poznat kao Crveni Baron, najslavniji nemački pilot u Prvom svetskom ratu. Tokom rata oborio je više od 80 neprijateljskih aviona.
• 1. 4. 1924. Nemački sud je osudio Adolfa Hitlera na pet godina zatvora zbog pokušaja puča u novembru 1923. godine, ali je već u decembru amnestiran. Hitler je u zatvoru napisao knjigu Main kampf („Moja borba”), u kojoj je izložio koncepciju novog poretka i rasne supremacije Nemaca.
• 26. 4. 1937. Nemački avioni, koje je Fransisku Franku poslao Adolf Hitler, razorili su tokom Španskog građanskog rata gradić Gerniku u Baskiji.
• 7. 4. 1943. U laboratoriji u Bazelu, Švajcarska, prvi put je proizvedena droga LSD.
• 6. 4. 1945. Oslobođeno je Sarajevo u Drugom svetskom ratu. Tokom borbi za oslobođenje grada, u pokušaju da sačuva električnu centralu koju su nemački saveznici hrvatske ustaše htele da unište, poginuo je Vladimir Perić Valter, čuveni partizanski obaveštajac i narodni heroj.
• 27. 4. 1945. Uhapšen je italijanski diktator Benito Musolini. Streljan je narednog dana u mestu Donga, na obali jezera Komo.
• 30. 4. 1945. Vođa nemačkih nacista Adolf Hitler i njegova ljubavnica Eva Braun izvršili su samoubistvo u podzemnom bunkeru u Berlinu.
• 11. 4. 1948. Počela je izgradnja novog beogradskog naselja na levoj obali Save – Novog Beograda.
• 5. 4. 1951. Sud u Njujorku osudio je na smrt Džulijusa i Etel Rozenberg zbog špijunaže (odavanja atomskih tajni) u korist Sovjetskog Saveza. Oni su bili prvi civili u SAD osuđeni na smrt zbog špijunaže.
• 18. 4. 1951. U Parizu su Belgija, Holandija, Luksemburg, Zapadna Nemačka, Italija i Francuska potpisali ugovor o osnivanju Evropske zajednice za ugalj i čelik, što je bila prva faza stvaranja sadašnje Evropske unije.
• 15. 4. 1952. Njujorška Frenklin banka postala je prva banka koja je izdala kreditnu karticu.
• 21. 4. 1960. Glavni grad Brazila premešten je iz Rio de Žaneira u novosagrađenu Braziliju.
• 12. 4. 1961. U orbitu oko Zemlje lansiran je sovjetski kosmički brod „Vastok 1”, sa majorom Jurijem Gagarinom, prvim svetskim kosmonautom, koji je obleteo Zemlju za 108 minuta, krećući se maksimalnom brzinom od 28 000 km/h, na najvećoj udaljenosti od Zemlje od 327 km.
• 4. 4. 1968. Američki baptistički sveštenik afroameričkog porekla Martin Luter King, vođa pokreta protiv rasnog ugnjetavanja i dobitnik Nobelove nagrade za mir 1964. godine, ubijen je hicem iz vatrenog oružja dok je stajao na balkonu svoje sobe u motelu u Memfisu, SAD. Ubio ga Džejms Erl Rej.
• 9. 4. 1969. Francusko-britanski supersonični putnički avion konkord obavio je prvi let, od Bristola do Ferforda u Engleskoj.
• 30. 4. 1975. Padom Sajgona (današnjeg Ho Ši Mina), u koji su ušle snage Severnog Vijetnama, završen je Vijetnamski rat.
• 26. 4. 1986. Eksplodirao je IV blok nuklearne centrale u Černobilju u Ukrajini, a radioaktivni oblaci prekrili su gotovo celu Evropu. Nuklearna centrala trajno je zatvorena krajem 2000. godine.
• 24. 4. 1990. Istočna i Zapadna Nemačka odredile su 2. jul kao datum ekonomskog ujedinjenja, kao uvod u potpuno ujedinjenje dveju nemačkih država 3. oktobra iste godine.