Ta glasovna promena sastoji se u jednačenju dva suglasnika nejednaka po zvučnosti kada se nađu jedan pored drugog. Jednačenje se vrši tako što se prvi suglasnik iz para zamenjuje svojim parnjakom koji je po zvučnosti jednak drugom suglasniku iz para. Jednačenje suglasnika po zvučnosti vrši se prilikom promene oblika reči i prilikom građenja novih reči radi lakšeg izgovora.
Prema zvučnosti, suglasnici se dele na:
1. zvučne: b, d, dž, đ, g, z, ž
2. bezvučne: c, č, ć, f, h, k, p, s, š, t
Zvučni su i svi sonanti, ali oni ne učestvuju u toj glasovnoj promeni.
Prvi suglasnik menja se po zvučnosti u određeni suglasnik, a ne u bilo koji. Naime, za svaki zvučni suglasnik postoji odgovarajući bezvučni suglasnik, oni zajedno čine par, i to: b–p, d–t, dž–č, đ–ć, g–k, z–s, ž–š.
Promena zvučnog suglasnika u bezvučni naziva se obezvučavanje:
1. b prelazi u p:
• gibak – gipka
• hleb – hlepčić
• kobac – kopci
• ljubak – ljupka
• Šabac – Šapčanin
• ždrebac – ždrepci
2. d prelazi u t:
• gladak – glatka
• od+kriti – otkriti
• pod+pritisak – potpritisak
• pred+čas – pretčas
• predak – pretka
• sladak – slatka
3. dž prelazi u č:
• Kembridž – kembrički
4. đ prelazi u ć:
• smeđ – smećkast
• žeđ – žećca
5. g prelazi u k:
• drugi – drukčiji
• beg – bekstvo
6. z prelazi u s:
• bez+konačan – beskonačan
• blizak – bliska
• drzak – drska
• iz+pisati – ispisati
• nizak – niska
• raz+podeliti – raspodeliti
7. ž prelazi u š:
• beležiti – beleška
• držati – drška
• težak – teška
Promena bezvučnog suglasnika u zvučni naziva se ozvučavanje:
1. č prelazi u dž:
• poručiti – porudžbenica
• svedočiti – svedodžba
• vrač – vradžbina
2. k prelazi u g:
• burek – buregdžija
• svak+dašnji – svagdašnji
3. p prelazi u b:
• ćevap – ćevabdžinica
• top – tobdžija
4. s prelazi u z:
• s+bogom – zbogom
• s+družiti – združiti
• s+gurati – zgurati
5. š prelazi u ž:
• zaduš+bina – zadužbina
6. t prelazi u d:
• kositi – kosidba
• ploviti – plovidba
• primetiti – primedba
• svat – svadba
Bezvučni suglasnici c, f, h nemaju svoje zvučne parnjake. Sticajem (tvorbenih) okolnosti u strukturi reči srpskog jezika praktično nema pozicija u kojima bi trebalo ti suglasnici da se jednače kao prvi u suglasničkoj grupi. Međutim, kada se nalaze na drugom mestu, utiču na promenu zvučnih suglasnika ispred sebe:
• raz+cvetati – rascvetati
• raz+formirati – rasformirati
• raz+hladiti – rashladiti
Odstupanje od jednačenja suglasnika po zvučnosti
U određenim slučajevima postoje odstupanja od tog jednačenja:
1. kada se zvučno d nađe ispred bezvučnog s ili š, npr.: brodski, gradski, odstojanje, odstupanje, podsvest, predsoblje, odšetati, odškrinuti, odštampati, podšiti, predškolski;
2. kada se zvučno đ nađe ispred bezvučnog s, npr.: Ljuboviđa – ljuboviđski, vođa – vođstvo; taj suglasnik se vrlo retko nalazi u takvom položaju, tako da se ne može govoriti o nekom sistemskom pravilu;
3. u složenim rečima, ukoliko bi se jednačenjem dobila dva ista suglasnika čijim bi se daljim uprošćavanjem došlo do neprihvatljive okrnjenosti prvog formata, npr.: podtačka (ne pottačka ili potačka), predtakmičenje (ne prettakmičenje ili pretakmičenje), podtekst (ne pottekst ili potekst), subpolaran (ne suppolaran ili supolaran);
4. u novijim tuđicama vrlo često ne dolazi do jednačenja, npr.: dragstor, gangster, jurisdikcija, nokdaun, pingpong;
5. u vlastitim imenicama stranog porekla, npr.: Mekdonald, Pitsburg, Vašington.